Zapaść alkoholowa, znana również jako ostre zatrucie alkoholem, to poważny stan zdrowotny wynikający z nadmiernego spożycia alkoholu w krótkim czasie. Objawia się m.in. zaburzeniami świadomości, problemami z oddychaniem oraz obniżeniem ciśnienia krwi. W skrajnych przypadkach może prowadzić do śpiączki, a nawet śmierci. W artykule omówimy szczegółowo, czym jest zapaść alkoholowa, jakie są jej objawy, jak ją rozpoznać oraz jak skutecznie ją leczyć.
W skrócie:
Zapaść alkoholowa to poważny stan zdrowotny, który występuje w wyniku spożycia dużej ilości alkoholu w krótkim czasie. Jest to sytuacja, w której organizm nie jest w stanie skutecznie metabolizować etanolu, co prowadzi do jego toksycznego poziomu we krwi. Zapaść alkoholowa jest stanem bezpośredniego zagrożenia życia, występującym najczęściej u osób nadużywających alkoholu. Ale nie tylko — zapaść alkoholowa może pojawić się także po jednorazowym spożyciu zbyt dużej ilości alkoholu.
Nadmierne spożywanie alkoholu powoduje zakłócenie pracy serca, które w wyniku tych zakłóceń wprowadza mniejszą ilość krwi do krwiobiegu, co prowadzi do spadku ciśnienia krwi. W wyniku tego do organizmu trafia mniej tlenu i substancji odżywczych. Konsekwencją tych objawów może być także utrata przytomności, zatrzymanie oddechu i akcji serc oraz niedokrwienie mózgu.
Ryzyko wystąpienia zapaści alkoholowej jest większe, jeżeli osoba uzależniona — obok nadmiernego spożywania alkoholu — pali papierosy lub zażywa narkotyki. Zapaść alkoholowa jest częstą przyczyną zgonów u osób uzależnionych, dlatego tak ważna jest szybka reakcja — wezwanie pogotowia ratunkowego i przystąpienie do udzielania pierwszej pomocy.
Wczesne objawy zapaści alkoholowej to przede wszystkim nudności, wymioty oraz zawroty głowy. Często osoba nią dotknięta skarży się także na uczucie zimna i silny niepokój. W miarę rozwoju zapaści alkoholowej występuje bladość skóry, płytki oddech czy uczucie duszności. Może też wystąpić nadmierna potliwość czy wzmożone pragnienie.
Niekiedy objawy zapaści alkoholowej mogą być kojarzone z objawami zespołu abstynencyjnego. To, co jednak rozróżnia te dwa stany to (w wypadku wystąpienia zapaści alkoholowej) występujące słabnące tętno, spłycony oddech czy drgawki. W takiej sytuacji należy koniecznie wezwać pogotowie ratunkowe.
Podstawową przyczyną zapaści alkoholowej jest na ogół zaawansowane uzależnienie od alkoholu etylowego, czyli jednostka chorobowa zwana Zespołem Uzależnienia Alkoholowego. Nadmierne spożycie alkoholu prowadzi do sytuacji, gdzie zatrucie alkoholem staje się stanem zagrożenia życia. Występuje najczęściej u osób uzależnionych w zaawansowanych stadiach choroby alkoholowej.
Przyczyną wystąpienia zapaści alkoholowej może być także mieszanie alkoholu z innymi substancjami, takimi jak leki, narkotyki czy niektóre suplementy diety, co może prowadzić do niebezpiecznych interakcji i nasilenia toksycznych efektów. Ponadto istniejące schorzenia, takie jak choroby wątroby, zaburzenia metaboliczne czy problemy z układem sercowo-naczyniowym, mogą zwiększać ryzyko zapaści alkoholowej. Spożycie alkoholu na pusty żołądek także prowadzi do szybszego wchłaniania alkoholu do krwiobiegu, co może przyspieszyć wystąpienie zatrucia.
Zyskaj kontrolę nad swoim życiem już dziś! Rozpocznij swoją drogę do wolności od uzależnień. Nie czekaj, zacznij zmianę teraz!
W momencie zaobserwowania objawów zapaści alkoholowej należy niezwłocznie wezwać karetkę pogotowia i stosować się do poleceń wydawanych przez dyspozytorów. Nie należy bać się wzywania pogotowia w momencie, gdy czyjś stan zdrowia nas niepokoi. Trzeba dokładnie opisać zaobserwowane przez nas objawy i precyzyjnie podać miejsce, w którym doszło do zdarzenia.
W żadnym wypadku nie wolno zostawiać tej osoby samej. W przypadku wystąpienia zapaści alkoholowej, można zastosować doraźnie okłady chłodzące na czoło i kark. Nie wolno jednak w takiej sytuacji podawać żadnych pokarmów ani płynów.
Nieprzytomną, ale oddychającą osobę powinniśmy położyć na prawym boku w tzw. pozycji bocznej ustalonej, aby zapobiec zadławieniu się wymiotami. Należy jednak stale monitorować stan chorego i w momencie zatrzymania akcji serca, niezwłocznie przystąpić do reanimacji.
Osoba w stanie zapaści alkoholowej powinna być jak najszybciej poddana specjalistycznemu odtruciu alkoholowemu na szpitalnym oddziale detoksykacyjnym. Po odtruciu pacjenta, które zwykle trwa 10-14 dni, gdy jego stan jest już stabilny, kolejnym krokiem powinno być namówienie go do udziału w terapii uzależnień. Niestety, nie każdy człowiek mający ewidentne problemy alkoholowe zdecyduje się na podjęcie terapii leczenia uzależnienia, nawet po uświadomieniu sobie, że jej czy jego życie było poważnie zagrożone.
Wystąpienie zapaści alkoholowej często stanowi wyraźny sygnał, że nadszedł czas na podjęcie walki z uzależnieniem od alkoholu. W takich momentach ważne jest, aby wspierać osobę uzależnioną w podjęciu decyzji o rozpoczęciu terapii. Alkoholizm to choroba trudna do pokonania. Samo zniwelowanie objawów fizycznych i przejście przez detoksykację nie wystarczą, aby uwolnić się od nałogu. Ważne jest, aby uzależniona osoba nie odkładała decyzji o terapii, ponieważ kolejna zapaść może być dla niej śmiertelna.
Profesjonalny ośrodek terapii uzależnień to miejsce, gdzie alkoholik może liczyć na wsparcie lekarzy, psychologów i terapeutów. Praca nad wyzdrowieniem obejmuje leczenie uzależnienia oraz naukę życia w trzeźwości i radzenia sobie w trudnych sytuacjach.
Kiedy dochodzi do tak drastycznych sytuacji, najczęściej działania typu terapia ambulatoryjna (dzienna, dochodząca), czy korzystanie z indywidualnej terapii raz-dwa razy w tygodniu zdecydowanie nie wystarczy. Tym bardziej, że osoba uzależniona w tym czasie często nie potrafi utrzymywać trwałej abstynencji. A każde jej przerwanie przekreśla dotychczasowe efekty takiej terapii.
Trwałą abstynencję można osiągnąć w trakcie kilkutygodniowej stacjonarnej terapii dla osób uzależnionych. W trakcie jej trwania pacjent nie tylko otrzymuje niezbędną wiedzę na temat choroby alkoholowej, ale też odpowiednie „narzędzia” do radzenia sobie z głodem alkoholowym i wytyczne na dobre, trzeźwe życie. Opuszczając ośrodek ma wypracowany plan dalszego zdrowienia, gdyż, co warto podkreślić, niezbędne jest kontynuowanie intensywnej terapii uzależnień przez co najmniej dwa lata po odbyciu terapii stacjonarnej.