Agresja po alkoholu – jak z tym walczyć? Jak żyć z osobą uzależnioną?

Alkohol zmienia człowieka, niestety często prowadzi do zachowań agresywnych. Oczywiście nie w każdym przypadku, jednak można wtedy zauważyć różnego rodzaju zachowania nieakceptowane wśród społeczeństwa. Człowiek po wypiciu alkoholu dopuszcza się zachowań, których nigdy nie ujawniałby w stanie trzeźwości.

Agresywne zachowanie człowieka pojawiające się po spożyciu alkoholu są dość powszechnym problemem, niestety, niesie on za sobą cierpienie ofiar, kłopoty sprawców oraz wiąże się z wysokimi kosztami społeczno-ekonomicznymi.

Co warto wiedzieć o agresji?

Pojęcie AGRESJA wywodzi się z języka łacińskiego, w którym oznaczało napaść. W  psychologii nazwa zarezerwowana jest dla zachowania ukierunkowanego i intencjonalnego, mającego na celu spowodowanie szkody fizycznej lub psychicznej.

Badacze zwracają uwagę na silny związek agresji z lękiem, gdyż najczęściej to lęk powoduje, że człowiek – w obronie własnej – sięga po agresję jako narzędzie.

Naukowcy zwracają również uwagę na to, że stosunek alkoholu do agresji jest dwukierunkowy. Oznacza to, że alkohol wyzwala agresję, a agresja sprawia, że ludzie sięgają po alkohol.

Jak działa mózg po spożyciu alkoholu?

Alkohol jest substancją o działaniu narkotycznym. Nawet w niewielkich dawkach może wyzwolić agresję – również u ludzi, którzy na co dzień nie zdradzają takich skłonności. Zdecydowanie częściej zachowania agresywne pojawiają się w sytuacji nadmiernego spożycia alkoholu.

Najprawdopodobniej wiąże się to z tym, że w stanie nietrzeźwości znika blokada hamująca agresywne zachowania.

Pijany człowiek przestaje logicznie myśleć, nie umie kontrolować swojego zachowania i ma problemy z przestrzeganiem ogólnie przyjętych norm społecznych. Może dostrzegać niebezpieczeństwo lub czuć zazdrość – często nieuzasadnione, co z kolei spowoduje gwałtowną reakcję w postaci agresji.

Osoby spożywające alkohol  zachowują się impulsywnie i pojawia się u nich niekontrolowana agresja, kiedy (we własnym mniemaniu) są prowokowane lub zagrożone.

Pod wpływem alkoholu funkcjonowanie mózgu jest zaburzone, przez co człowiek ma problem z tzw. uczuciowością wyższą – empatią. Dodatkowo pojawiają się gwałtowne zmiany nastrojów. Osoba pod wpływem ma subiektywne poczucie bycia prowokowanym przez otoczenie, co bezrefleksyjnie skłania go do agresji.

Czynniki powodujące agresję

·       Wzorce z dzieciństwa, bycie ofiarą przemocy, bycie świadkiem przemocy;

·       poczucie bycia krzywdzonym czy oszukiwanym;

·       otoczenie społeczne;

·       uszkodzenia układu nerwowego;

·       zaburzenia osobowości;

·       podłoże genetyczne.

Najczęściej występujące agresywne zachowania po wypiciu alkoholu

Niestety alkohol wpływa negatywnie nie tylko na postrzeganie świata, ale także na zachowanie osób pod wpływem. Najczęściej są to zachowania impulsywne do których nie doszłoby w normalnych okolicznościach. Nagłe zmiany nastrojów u osób pijących sprawiają, że osoba odurzona alkoholem traci kontrolę. W wielu takich sytuacjach dochodzi do:

Gwałtu

Upojeni alkoholem mężczyźni często postrzegają kobiety jako otwarte na doświadczenia seksualne – te, które, uwodząc i kokietując, prowokują zbliżenie. Potencjalny gwałciciel, napotykając opór, nie potrafi zapanować nad podnieceniem. Jest przekonany, że kobieta pragnie przeżyć z nim chwile uniesienia. W amoku dokonuje aktu przemocy seksualnej.

W wielu przypadkach do podobnych zdarzeń dochodzi podczas zakrapianych alkoholem randek – czasem pierwszych.

---

---

Samobójstw i samookaleczeń

Autoagresja jest szczególnym rodzajem agresji – jest skierowana do wewnątrz. Występuje u osób, które podświadomie chcą same siebie ukarać, same sobie wymierzyć „sprawiedliwość”.

Osoby autoagresywne mogą prowokować silniejszych od siebie, po czym nie bronić się. Mogą dokonywać samookaleczeń, mogą popełnić samobójstwo.

W 15 – 43% pośrednią przyczyną samobójstw jest patologiczne używanie alkoholu.

Zobacz także: Terapia dla współuzależnionych

Przemoc a agresja po alkoholu

Agresja jest zachowaniem. Jej wystąpienie nie zawsze równa się wystąpieniu przemocy.

O przemocy można mówić jedynie wtedy, kiedy pojawiają się sprawca i ofiara, kiedy mamy do czynienia z naruszeniem prawa i dóbr osobistych jednostki powodującym cierpienie i szkody.

Wśród osób uzależnionych od alkoholu przemoc jest zjawiskiem dość powszechnym.

Alkoholicy są sprawcami, jednak nierzadko bywają ofiarami, które ze względu na uzależnienie nie są w stanie się bronić.

Istnieje kilka rodzajów przemocy:

·       Fizyczna – naruszenie nietykalności fizycznej;

·       psychiczna – naruszenie godności osobistej;

·       seksualna – naruszenie intymności;

·       ekonomiczna – naruszenie własności;

·       zaniedbanie – naruszenie obowiązku do opieki ze strony osób bliskich.

Agresja mimo utrzymywania abstynencji od alkoholu

Uzależniony od alkoholu, który postanowił trwać w abstynencji, a jednocześnie nie poddał się leczeniu choroby alkoholowej – psychoterapii – często doświadcza nieświadomego poczucia winy za krzywdy, które wyrządził bliskim. Trwając w abstynencji, nie rozumiejąc targających nim sprzeczności, może uciekać się do agresji, której przyczyną będzie  kompensacja – mechanizm obronny polegający na nagradzaniu siebie za braki lub defekty.

Członkowie rodziny alkoholika niejednokrotnie byli świadkami upokarzających dla niego sytuacji. Alkoholik–abstynent (nie w pełni świadomie) będzie stosował wobec nich przemoc – po to, by zademonstrować swoją „sprawczość i moc”, by poczuć się „panem sytuacji”, tym, który ma „swoje zdanie”, który „robi to, co uznaje za stosowne”, który jest „ważny”. Stosując przemoc, będzie kompensował sobie dawne upokorzenia, będzie odgrywał się za przeszłość, za którą sam powinien ponieść odpowiedzialność.

Agresja po alkoholu – terapia

U alkoholików poddających się leczeniu uzależnień poziom agresji maleje. Czynnikiem leczącym jest uzyskanie świadomości związanej z przyczynami i skutkami agresji oraz stojącej za nimi przemocy. Alkoholicy uczą się kontrolować swoje zachowanie i ponosić za nie odpowiedzialność.

Agresję alkoholową można również leczyć farmakologicznie. Badania wykazały, że podniesienie poziomu serotoniny powoduje zmniejszenie uczucia niepokoju i zagubienia, czyli głównych wyzwalaczy agresji.

Leczenie alkoholizmu musi odbywać się pod kontrolą lekarza psychiatry.

Ofiary przemocy

Ofiary przemocy powinny skorzystać z pomocy psychologicznej lub instytucjonalnej. Mogą liczyć na wsparcie Ogólnopolskiego Pogotowia dla Ofiar Przemocy „Niebieska Linia”.

W przypadku pobicia powinny skorzystać z pomocy Służby Zdrowia, gdzie zostanie udzielona im pomoc. Powinny też uzyskać zaświadczenie o doznanych obrażeniach i zastosowanym leczeniu.

Alkoholik nie zdaje sobie sprawy z tego, że choroba alkoholowa zbudowała w jego psychice mechanizmy, które odpowiadają za to, że stracił on kontakt z rzeczywistością i jest przekonany, że nie jest chory, że sam sobie ze wszystkim poradzi, że nie ma problemu. Po kilku, czasem kilkunastu tygodniach – alkoholik wraca do picia. Nie radzi sobie z głodem alkoholowym, z którego istnienia nie zdaje sobie sprawy. Nie wie, że jego myśleniem kieruje choroba. Aby to zmienić, musi się poddać terapii.

FAQ

Dlaczego alkoholik wyzywa?

Alkoholik może wyzywać z powodu wpływu alkoholu na mózg, który obniża zdolność do kontrolowania impulsów i zmniejsza zahamowania. Alkohol może również wywoływać uczucia lęku, zazdrości lub poczucia zagrożenia, co prowadzi do agresywnych reakcji werbalnych. Dodatkowo, alkohol często nasila istniejące problemy emocjonalne, co może prowadzić do wybuchów gniewu i frustracji. Osoby pod wpływem alkoholu mają często zaburzone postrzeganie sytuacji, co może prowadzić do nieadekwatnych i agresywnych reakcji.

Agresywny alkoholik w domu – co robić?

Życie z agresywnym alkoholikiem w domu jest trudne i wymaga zdecydowanych działań. Najważniejsze jest zapewnienie sobie bezpieczeństwa. Jeśli czujesz się zagrożony, znajdź bezpieczne miejsce i wezwij pomoc, na przykład policję. Skontaktuj się z rodziną, przyjaciółmi lub organizacjami wspierającymi ofiary przemocy domowej, takimi jak „Niebieska Linia”. Zgłoś przemoc odpowiednim służbom, takim jak policja czy opieka społeczna. Skorzystaj z pomocy terapeutycznej, która może pomóc zrozumieć sytuację i znaleźć strategie radzenia sobie z nią. Jeśli to możliwe, namów osobę uzależnioną do podjęcia leczenia, ale pamiętaj, że jej decyzja musi być świadoma i dobrowolna.

Jak reagować na agresję alkoholika?

Reagowanie na agresję alkoholika wymaga zachowania spokoju i koncentracji na bezpieczeństwie. W sytuacji zagrożenia najważniejsze jest znalezienie bezpiecznego miejsca i wezwanie pomocy, takiej jak policja. Warto skontaktować się z bliskimi lub organizacjami wspierającymi ofiary przemocy domowej, które mogą udzielić wsparcia emocjonalnego i praktycznego.

Rozmowa z alkoholikiem o jego agresji powinna odbywać się, gdy jest trzeźwy. Ważne jest wyrażenie swoich uczuć bez oskarżania, na przykład mówiąc o tym, jak jego zachowanie wpływa na Ciebie i innych członków rodziny. Zachęcanie do szukania profesjonalnej pomocy, takiej jak terapia uzależnień, może być kluczowe dla poprawy sytuacji. Jednak decyzja o leczeniu musi być świadoma i dobrowolna.

Nie próbuj prowokować ani wchodzić w konflikty z osobą pod wpływem alkoholu, ponieważ może to zaostrzyć sytuację. Jeśli to możliwe, unikaj interakcji, które mogą prowadzić do eskalacji agresji. W dłuższej perspektywie ważne jest również zadbanie o własne zdrowie psychiczne i emocjonalne poprzez terapię lub grupy wsparcia.

Jeśli agresja alkoholika staje się regularna i niebezpieczna, konieczne może być rozważenie bardziej drastycznych środków, takich jak tymczasowe opuszczenie domu lub poszukiwanie schronienia w specjalistycznych ośrodkach dla ofiar przemocy.

Jak uspokoić alkoholika?

Uspokojenie alkoholika wymaga delikatności i odpowiednich działań. Przede wszystkim należy zachować spokój i unikać konfrontacji, gdyż agresywne reakcje mogą pogorszyć sytuację. Warto spróbować odwrócić uwagę alkoholika od źródła jego frustracji, proponując mu coś, co go uspokoi, na przykład spacer, oglądanie telewizji lub rozmowę na neutralny temat. Jeśli alkoholik jest bardzo pobudzony, można spróbować zmniejszyć ilość bodźców w otoczeniu, na przykład wyciszając muzykę lub zamykając drzwi do pokoju, w którym panuje spokój.

Rozmowa powinna być prowadzona spokojnym i łagodnym tonem, unikając oskarżeń i krytyki. Ważne jest wyrażenie troski i wsparcia, co może pomóc w złagodzeniu napięcia. Można również spróbować zasugerować, aby alkoholik odpoczął lub spróbował się położyć, co może pomóc w uspokojeniu się.

Płacz po alkoholu – czemu płaczę po alkoholu?

Płacz po spożyciu alkoholu jest wynikiem kombinacji fizjologicznych i psychologicznych czynników. Alkohol działa jako depresant na centralny układ nerwowy, co oznacza, że spowalnia funkcje mózgu i zmniejsza zdolność do kontrolowania emocji. Pod wpływem alkoholu ludzie mogą odczuwać silniejsze emocje, zarówno pozytywne, jak i negatywne.

Alkohol obniża zahamowania i zmniejsza zdolność racjonalnego myślenia, co może prowadzić do wyzwolenia ukrytych uczuć i stresów, które na co dzień są tłumione. Dodatkowo, alkohol wpływa na neuroprzekaźniki w mózgu, takie jak serotonina i dopamina, które są związane z regulacją nastroju. Zaburzenia w poziomach tych substancji mogą prowadzić do nagłych zmian nastroju, w tym smutku i płaczu.

Płacz po alkoholu może być również wynikiem emocjonalnego przeciążenia. W stanie nietrzeźwości ludzie mogą przeżywać silniejsze reakcje na stresory emocjonalne, co może prowadzić do łez. Alkohol może także wywoływać retrospekcje i refleksje nad trudnymi doświadczeniami życiowymi, co dodatkowo potęguje emocje.

Krótko mówiąc, płacz po alkoholu wynika z obniżonej zdolności kontrolowania emocji, zaburzeń neuroprzekaźników oraz wyzwolenia tłumionych uczuć pod wpływem alkoholu.