Alkohol jako depresant — co to znaczy?

Czy wiesz, że alkohol, choć często kojarzony z chwilowym rozluźnieniem i poprawą nastroju, w rzeczywistości jest depresantem? Nie oznacza to, że powoduje depresję, lecz że jako substancja psychoaktywna spowalnia funkcjonowanie układu nerwowego. Czym dokładnie jest depresant, jakie procesy zachodzą w organizmie pod wpływem alkoholu i dlaczego jego działanie może być mylące? Odpowiedzi na te i inne pytania znajdziesz w naszym artykule.

Alkohol depresant – co to znaczy, że alkohol jest depresantem?

Niewielu konsumentów alkoholu pod różnymi postaciami wie, że alkohol jest depresantem, czyli substancją psychoaktywną, spowalniającą funkcjonowanie układu nerwowego. Zamiast stymulować organizm, hamuje przesyłania impulsów między neuronami. Efektem jest początkowe odprężenie, relaks, a nawet poprawa nastroju dzięki uwalnianiu dopaminy i serotoniny. Jednak z czasem, wraz z większą ilością spożytego alkoholu, działanie zmienia się w przeciwnym kierunku – pojawia się zmęczenie, znużenie, senność, problemy z pamięcią i koordynacją.

Regularne spożywanie alkoholu prowadzi do poważnych zmian w układzie nerwowym, które mogą pogłębiać negatywne skutki emocjonalne i fizyczne. Początki kontaktu z alkoholem wyglądają na ogół niewinnie. Po wypiciu niewielkiej ilości wysokoprocentowego alkoholu możemy odczuwać odprężenie, relaks, poprawę humoru, a nawet wzrost odwagi. Kiedy konsument alkoholu odkryje, że za jego pomocą może zmieniać swój stan emocjonalny, w krótkim czasie zaczyna wpadać w pułapkę. Mechanizm ten, w miarę upływu czasu może doprowadzić do zespołu uzależnienia alkoholowego. Wielu specjalistów uważa, że mechanizm nałogowego regulowania uczuć to jeden z głównych powodów tego, że ludzie wpadają z czasem w uzależnienie od alkoholu i zaczynają coraz poważniej chorować, mimo że na początku nic tego nie zwiastuje.

Jakie jeszcze inne substancje psychoaktywne zaliczamy do depresantów?

Alkohol jest jednym z najpopularniejszych depresantów, nie jest jednak jednym. Do depresantów zaliczamy także m.in. benzodiazepiny, opioidy (morfina, kodeina, fentanyl) i barbiturany. Działają one uspokajająco, przeciwlękowo i nasennie, ale w dużych dawkach mogą prowadzić do utraty świadomości lub nawet śmierci.

Uwaga! Nie należy łączyć działania depresantów z objawami depresji, jednej z postaci zaburzeń psychicznych! Są to pojęcia niezwiązane ze sobą. Należy tu nadmienić, że antydepresanty, czyli leki stosowane w depresji, nie mają działania antagonistycznego w stosunku do depresantów. Do najczęściej stosowanych depresantów, które niestety też mają właściwości uzależniające należą:

• Benzodiazepiny to silne preparaty uspokajające, stosowane od lat 60. ubiegłego stulecia w leczeniu depresji, zaburzeń lękowych, bezsenności czy zespołu abstynencyjnego, ale ich długotrwałe przyjmowanie może powodować silne uzależnienie.
• Opioidy są silnymi środkami przeciwbólowymi przepisywanymi w celu łagodzenia bólu o nasileniu od umiarkowanego do silnego. Są również nazywane narkotykami i niestety również mają silne działanie uzależniające. Do najbardziej popularnych i znanych opioidów należą: morfina, kodeina czy heroina.
• Ostatnio pojawił się na rynku narkotykowym inny silny opioid, o wielokrotnie silniejszym działaniu jak morfina, zbierający zatrważające żniwo wśród narkomanów, szczególnie w Stanach Zjednoczonych. Tą substancją psychoaktywną jest fentanyl. Jego nadużycie prowadzi do tragicznych skutków zdrowotnych i społecznych. Niestety fentanyl coraz częściej znajduje też swoje ofiary w Polsce.

Czytaj także: Choroba alkoholowa (alkoholizm): objawy, leczenie, terapia

Jaki wpływ na organizm ma alkohol depresant?

Alkohol początkowo powoduje odprężenie i przyjemność, co zachęca do dalszego spożycia. Jednak regularne picie prowadzi do osłabienia układu serotoninowego, odpowiedzialnego za regulację nastroju. To skutkuje drażliwością, niepokojem i lękiem. Nadmiar alkoholu zmniejsza liczbę receptorów opioidowych, co ogranicza zdolność odczuwania przyjemności, a zamiast tego wzrasta aktywność receptorów dynorfiny, wywołującej uczucie napięcia i rozdrażnienia. Długotrwałe nadużywanie powoduje, że alkohol staje się narzędziem łagodzenia negatywnych emocji, a nie źródłem przyjemności.

Nadmierne spożywanie alkoholu powoduje także zaburzenia snu. Etanol skraca fazy głębokiego snu i REM, które są niezbędne dla regeneracji organizmu, przetwarzania wspomnień i utrwalania informacji. W efekcie sen staje się przerywany, co uniemożliwia pełny odpoczynek i odbudowę organizmu.

Alkohol jest substancją, która przy dłuższym stosowaniu może doprowadzić również do depresji alkoholowej. Dobra informacja jest taka, że po wejściu na drogę trwałej abstynencji po pewnym czasie objawy depresji alkoholowej ustępują. Inaczej sprawy się mają z depresją pierwotną, zdiagnozowaną przed uzależnieniem alkoholowym. Charakterystycznymi jej objawami jest stopniowa utrata energii życiowej i zmniejszenie wrażliwości na bodźce emocjonalne (apatia), a także postępujące przewlekłe zmęczenie, prowadzące z czasem do zaniku wszelkiej życiowej aktywności. Kiedy osoba cierpiąca na depresję pierwotną zaczyna stosować alkohol, na początku jego spożycie przynosi ulgę. Kiedy zacznie jednak sięgać po niego częściej, jego depresja po jakimś czasie zacznie się niestety pogłębiać.

---

---

Wpływ alkoholu na pozostałe ośrodki i narządy

Alkohol jako substancja psychoaktywna staje się z czasem trucizną powodującą wiele szkód w naszym organizmie. Może powodować polineuropatię, zmiany zanikowe w móżdżku i mózgu, zwyrodnienia w płatach czołowych, ubytek szarej substancji mózgu oraz wiele innych poważnych problemów.

Regularne spożywanie alkoholu wywiera toksyczny wpływ na wątrobę, prowadząc do stłuszczenia, zapalenia lub marskości. Niszczy trzustkę, zwiększa ryzyko cukrzycy i chorób układu sercowo-naczyniowego. Alkohol wpływa też negatywnie na układ pokarmowy, prowadząc do zapaleń i zwiększając ryzyko nowotworów przewodu pokarmowego.

Sprawdź także: Jak oczyścić organizm z alkoholu domowym sposobem? Czy odtruwanie alkoholowe w domu jest skuteczne?

Alkohol depresant i jego wpływ na rozwój zaburzeń psychicznych

Spożywanie alkoholu zaburza działanie ośrodkowego układu nerwowego, a jego regularne nadużywanie powoduje trwałe zmiany w strukturze i funkcjonowaniu mózgu. Skutkiem może być pojawienie się lub nasilenie istniejących zaburzeń psychicznych. Nadużywanie alkoholu znacząco zwiększa ryzyko depresji, zaburzeń lękowych, halucynacji i psychoz alkoholowych. Wywołuje też wiele zaburzeń psychicznych, w tym bezsenność, zmiany osobowości, halucynozę alkoholową, czy otępienie.

Osłabia mechanizmy radzenia sobie ze stresem, prowadząc do zmian w osobowości i trudności w funkcjonowaniu społecznym. W zaawansowanych przypadkach osoby uzależnione przestają odczuwać przyjemność z picia – spożywają alkohol, by uniknąć dyskomfortu spowodowanego brakiem substancji uzależniającej.

Uzależnienie od alkoholu — gdzie szukać pomocy?

Aby zapobiec dramatycznym skutkom choroby alkoholowej, warto pomyśleć o podjęciu działań, które pomogą w wyjściu z tej trudnej sytuacji. Warto zasięgnąć opinii specjalistów od terapii uzależnień, a po otrzymaniu od nich diagnozy uzależnienia, w zależności od stopnia zaawansowania choroby alkoholowej, zgłosić się do poradni uzależnień, aby podjąć terapię dzienną. W przypadku niemożności utrzymania trwałej abstynencji należy zdecydować o podjęciu leczenia podstawowego w ośrodku stacjonarnym. O szczegółach leczenia w takim ośrodku znajdą Państwo wyczerpującą informację na stronie naszego ośrodka terapii uzależnień pod adresem www.dezyderata.com.