Jakie cechy i uprawnienia powinien posiadać dobry terapeuta uzależnień?

Terapeuta uzależnień to specjalista od pracy z osobami uzależnionymi i ich bliskimi. Jest swego rodzaju przewodnikiem dla osoby uzależnionej, pomagającym jej odkryć prawdę o swoim życiu, o swojej chorobie, wprowadzającym pacjenta na drogę do trzeźwości.

Na czym polega terapia uzależnień?

Terapia uzależnień a właściwie elementy psychoterapii uzależnień to przede wszystkim rozpoznanie problemów osoby uzależnionej i postawienie diagnozy. Praca z pacjentem zarówno w procesie terapii indywidualnej, jak i grupowej to dążenie do uświadomienia mu jego uzależnienia, mechanizmów jakie działają w jego życiu i akceptacji swojego stanu. Niezwykle ważnym elementem jest trening umiejętności asertywnego odmawiania picia alkoholu bądź brania narkotyków. Bardzo ważnym punktem terapii uzależnień jest nie tylko pomoc osobom uzależnionym, ale też ich bliskim.

Dlaczego warto z niej skorzystać?

Ponieważ uzależnienie jest złożoną chorobą, obejmującą ciało, umysł i duszę człowieka nią dotkniętego, toteż sam proces terapii wymaga szerokiej wiedzy zarówno o życiu osoby chorej, jak i o specyfice jej uzależnienia. Oczywiście każdy pacjent to odrębna historia życia i różne koleje losu, ale na szczęście pewne mechanizmy uzależnionego myślenia, odczuwania i zachowania są bardzo do siebie podobne i występują zarówno u osób uzależnionych od alkoholu, narkotyków czy leków, jak i osób tkwiących w sidłach hazardu czy coraz częściej spotykanego uzależnienia od nowych technologii.

Kto powinien skorzystać z pomocy terapeuty?

Z pomocy terapeuty uzależnień powinien skorzystać każdy człowiek, który zaczyna mieć wątpliwości czy jego używanie substancji psychoaktywnych lub nadużywanie uzależniających zachowań nie wymknęło się czasem spod kontroli. Najczęściej to bliscy osoby uzależnionej zauważają jego problemy, zanim on sam uzna, że przekracza granice użycia i że traci nad tym kontrolę. Indywidualna wizyta u terapeuty uzależnień pozwala na dokonanie wstępnej diagnozy uzależnienia jak i głębokości tego procesu.

Czym zajmuje się terapeuta uzależnień?

Terapeuta uzależnień to człowiek przygotowany do pracy z osobami uzależnionymi i ich bliskimi. Samo wykształcenie psychologiczne czy psychiatryczne bez specjalizacji jaką jest szkoła instruktorów i specjalistów terapii uzależnień, nie pozwoli na ogół ani na postawienie diagnozy uzależnienia ani na efektywną pracę z osobą uzależnioną.

Jakie zadania należą do terapeutów uzależnień?

Aby terapeuta uzależnień mógł prowadzić terapię, musi przejść sporo godzin szkoleń w tej dziedzinie, odbyć wiele praktyk, stażów i towarzyszyć bardziej doświadczonym koleżankom i kolegom w ich pracy z pacjentami, najczęściej w terapii grupowej. Dodatkowym atutem u wielu terapeutów jest ich własne doświadczenie uzależnienia, oczywiście po własnej terapii i pewnym okresie trwałej abstynencji.

Terapeuta uzależnień winien umieć rozpoznać u osoby diagnozowanej jej problem alkoholowy. Służy do tego specjalne narzędzie, jakim są opisane według Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych ICD-10 kryteria zespołu uzależnienia alkoholowego.

Jak zostać terapeutą uzależnień – niezbędne kwalifikacje

Jeśli chodzi o kwalifikacje potrzebne do samodzielnej pracy terapeutycznej, zarówno z pacjentem indywidualnym jak i w terapii grupowej, niezbędne jest ukończenie dobrej szkoły dla specjalistów i instruktorów terapii uzależnień oraz spełnienie szeregu warunków przygotowujących do wykonywania tego zawodu jak i do ukoronowania tych zabiegów zdaniem egzaminu certyfikacyjnego przed komisją Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych (PARPA).

Szkolenie podstawowe, przygotowujące do tej pracy, to na ogół obejmuje ok. 650 godzin zajęć dydaktycznych i warsztatowych. Szkoła rozpoczyna się treningiem interpersonalnym, najczęściej w wymiarze 50 godzin, jak i treningiem interpersonalnym, w podobnym wymiarze. Treningi te badają zdolność radzenia sobie w grupie w warunkach stresu wynikającego z procesu grupowego, jak i w drugim przypadku badają zasoby własne przyszłego terapeuty, jego predyspozycje i samoświadomość. Po ukończeniu szkoły terapii przyszły terapeuta uzależnień odbywa dwutygodniowy staż w akredytowanym przez PARPA ośrodku leczenia uzależnień, oraz odbywa szereg praktyk u boku bardziej doświadczonych terapeutów, często praktykując jako wolontariusz. Ponadto w tym czasie poddaje się superwizji, czyli weryfikacji swojej pracy terapeutycznej na sesjach z psychoterapeutą posiadającym specjalne uprawnienia superwizora, wpisanym na listę tejże PARPA. Po takim przygotowaniu może on przystąpić do pracy jako terapeuta uzależnień, niosąc pomoc osobom potrzebującym, zarówno uzależnionym, jak też ich bliskim.

Dobry terapeuta uzależnień, czyli jaki?

Dobry terapeuta uzależnień powinien, poza wyżej wymienionym przygotowaniem zawodowym, posiadać pewne predyspozycje osobiste, które pozwolą mu nieść skuteczną pomoc osobom chorym, potrzebującym pomocy. Na pewno winien w swojej pracy kierować się zasadami przyjętego w środowisku kodeksu etyki. Jednym z wymogów jest m.in. zachowanie tajemnicy terapii, która to tajemnica pozwoli pacjentowi czuć się bezpiecznie. Niezwykle ważnym elementem pracy terapeuty jest świadomość, że ma do czynienia z człowiekiem chorym, który wymaga cierpliwego zaopiekowania. Aby terapia alkoholowa była skuteczna, dobry terapeuta powinien potrafić stworzyć więź zaufania między nim a pacjentem. Pacjent, który nie ufa swojemu terapeucie, może mieć problemy zarówno z otwarciem się na proces terapii, jak i będzie miał skłonność do zatajania faktów ze swojego życia, obawiając się, że ich ujawnienie może narazić go na różne życiowe przykrości. Wskazana jest empatia, czyli zdolność do współodczuwania z pacjentem, jego zrozumienia.

Dodatkowym atutem dobrego terapeuty może być jego osobiste doświadczenie z wyjścia z własnego uzależnienia, przy zachowaniu kilkuletniej abstynencji i przejściu własnego procesu terapii. To doświadczenie pomaga terapeucie w lepszym zrozumieniu tego co przeżywa pacjent, pozwala również wskazać mu kierunek dalszej pracy nad sobą, zmierzającej do osiągnięcia stanu trzeźwości, rozumianego jako postawę uczciwości, odpowiedzialności i dojrzałości na jego nowym etapie życia jakim jest życie w trzeźwości.

Terapeuta uzależnień -praca w jakich miejscach?

Terapeutę uzależnień można znaleźć w poradni leczenia uzależnień, ośrodkach leczenia uzależnień bądź poprzez kontakty w internecie. Znajdują się tam najczęściej terapeuci zajmujący się uzależnieniem od alkoholu, narkotyków, leków psychotropowych czy też specjalistów zajmujących się uzależnieniami behawioralnymi typu hazard. Również przy niektórych gminach terapeuci uzależnień po ukończeniu specjalnego szkolenia zajmują się realizacją zadań typu profilaktyka uzależnień, psychoterapia indywidualna czy grupowa.

Znani, polscy terapeuci uzależnień

Warto wskazać autorytety w dziedzinie terapii uzależnień, niewątpliwie w pierwszym rzędzie powinien znaleźć się lekarz psychiatra, psychoterapeuta, seksuolog, doktor Bohdan Woronowicz – twórca i wieloletni kierownik Ośrodka Terapii Uzależnień w Instytucie Psychiatrii i Neurologii w Warszawie. To autor ponad 200 publikacji naukowych i książek, jeden z fundatorów Fundacji Biura Służby Krajowej Wspólnoty Anonimowych Alkoholików w Polsce.

Wśród wielu wspaniałych psychoterapeutów uzależnień warto by wyróżnić doktora psychologii Ewę Woydyłło-Osiatyńską, wieloletniego praktyka w dziedzinie edukacji i pracy z osobami uzależnionymi i współuzależnionymi, autorki niezliczonych publikacji niezwykle poczytnych książek z dziedziny psychologii. Pozycją którą warto szczególnie polecić jest książka jej autorstwa pt. „Rak duszy. O alkoholizmie” opisująca jej bogate doświadczenie psychoterapeutyczne, stanowiąca szczególne kompendium praktycznej wiedzy zarówno o chorobie alkoholowej jak i o syndromie współuzależnienia.