Wiele osób, zarówno uzależnionych jak i ich bliskich, zatroskanych ich losem, zadaje sobie pytanie: Jak spośród wielu ośrodków funkcjonujących w naszym kraju wybrać właściwy ośrodek leczenia uzależnień? Zanim jednak sytuacja dojrzeje do tego momentu, nieraz od wielu lat wszyscy zainteresowani zastanawiają się nad tym, co można zrobić dla osoby nadmiernie pijącej, która równocześnie minimalizuje swój problem i długo przekonuje, że poradzi sobie sama ze swoim nadużywaniem alkoholu, bez żadnej pomocy z zewnątrz.
W skrócie:
Odpowiedź na to pytanie jest mocno złożona. Owszem, gdyby ktoś we wstępnej fazie uzależnienia uznał, że pije w sposób niebezpieczny i jego problem z piciem alkoholu się nasila, a w ślad za tym podjął decyzję o całkowitej rezygnacji z alkoholu, który przecież jest środkiem psychoaktywnym, jest mocną trucizną tkankową oraz silnym środkiem wywołującym z czasem depresję poalkoholową, mógłby uniknąć wyjścia z tych problemów bez konieczności sięgania po pomoc specjalistów. Niestety są to bardzo rzadkie przypadki, dlatego że alkohol jest substancją powszechnie akceptowaną i póki nie dojdzie do jakichś nadzwyczajnych wypadków, osoba nadużywająca nie widzi sensu rezygnowania z używania alkoholu w swoim życiu.
Dramat ludzi uzależnionych polega między innymi na tym, że ich problemy z uzależnieniem ujrzą światło dzienne dopiero wtedy, kiedy stracą oni kontrolę nad ilością i częstotliwością wypijanego alkoholu a ich życie zostanie dotknięte destrukcją w wielu jego obszarach. Osoba uzależniona nie ma już wtedy siły ani sposobów, aby opanować skutki swojego picia, a na tym etapie uzależnienia (faza trzecia „krytyczna”) tzw. „domowe sposoby leczenia” są już kompletnie nieskuteczne. Jedyną skuteczną metodą najczęściej pozostaje wtedy terapia stacjonarna w wyspecjalizowanym w uzależnieniach ośrodku terapii uzależnień.
Jeżeli jednak uzależnienie nie zabrnęło w fazie krytycznej zbyt głęboko, można spróbować rozpocząć terapię od wersji ambulatoryjnej, gdzie zajęcia terapeutyczne odbywają się w trybie dziennym a pacjent po nich udaje się do domu. Ryzyko jakie towarzyszy tego rodzaju terapii to to, że osoba uzależniona może mieć trudności w utrzymaniu trwałej abstynencji alkoholowej w tym okresie, przez co metoda staje się opcją nadmiernie rozciągniętą w czasie i mało skuteczną. Wtedy jedynym ratunkiem pozostaje decyzja o stacjonarnej terapii w ośrodku zamkniętym.
Jeśli chodzi o ośrodki stacjonarne to osoby uzależnione mają do wyboru dwie najczęściej oferowane opcje:
Kryterium numer jeden powinna być wyspecjalizowana i doświadczona kadra terapeutyczna ośrodka. To ona ostatecznie może doprowadzić do rezultatu, że osoba poddająca się w takim ośrodku terapii wejdzie na trwałe na ścieżkę trzeźwego życia. Dlatego warto się przyjrzeć opisom kadry ośrodka, np. na stronie internetowej lub w rozmowie w osobą do kontaktów z potencjalnymi pacjentami lub ich bliskimi. Brak takiej informacji może być sygnałem, że wprawdzie ośrodek dysponuje odpowiednią bazą socjalno-bytową i będzie dbał o szereg rozrywek rekreacyjnych w trakcie pobytu w nim pacjenta, ale niestety może to się odbywać kosztem skutecznej terapii.
Kolejnym kryterium przy wyborze ośrodka winna być atmosfera w nim panująca. Można o tym uzyskać informację w rozlicznych forach internetowych czy opiniach byłych pacjentów po odbyciu w danym ośrodku terapii. Odpowiednie usytuowanie ośrodka z dala od zgiełku toczącego się życia może być dodatkowym jego atutem.
Kameralna atmosfera panująca w ośrodku i na ogół niezbyt duża liczebność pacjentów, pozwala na eliminację sytuacji demotywujących grupę przez osoby nie chcące się leczyć, oraz na indywidualny tok terapii, z posiadaniem przydzielonego do takiej opieki terapeuty, jak i możliwość podjęcia terapii w każdym momencie, kiedy zaistnieje taka potrzeba.
Profesjonalny ośrodek poza pracą w trakcie terapii opiekuje się również osobami bliskimi, oferując im dodatkowe zajęcia, np. czym jest współuzależnienie czy jak sobie radzić w relacjach z bliskim zarówno w trakcie jego terapii jak i po jej ukończeniu. Również pacjenci są obejmowani programami warsztatów rozwijających ich potencjał dla dobrego i zdrowego życia, mając równocześnie zapewniony stały kontakt z terapeutami po zakończeniu swojej terapii podstawowej, kiedy zachodzi taka potrzeba.
Na terapii stacjonarnej pacjent wchodzi dopiero na właściwą ścieżkę zdrowienia, do której kontynuacji jest namawiany w trakcie pobytu w ośrodku.
Terapia stacjonarna jest najskuteczniejszą na ogół metodą rozwiązywania problemów uzależnień pacjenta, ale na pobycie w ośrodku ona się nie kończy.
O zaleczeniu choroby alkoholowej np. możemy mówić pod dwóch latach trwale utrzymywanej przez pacjenta całkowitej abstynencji i dobremu funkcjonowaniu w codziennym życiu.