Kiedy leczyć alkoholizm?

Na pytanie „kiedy zaczyna się alkoholizm” można odpowiedzieć wprost: „wtedy, kiedy alkohol zaczyna być problemem”. Jednak uzależnienie od alkoholu (alkoholizm) – to choroba przebiegła, podstępna i przewlekła (chroniczna). Postępuje fazowo i przybiera na sile z czasem. Dlatego trudno jednoznacznie określić „dla kogo” i „kiedy” alkohol „staje się problemem”. Jeśli już zadajesz sobie pytanie "kiedy jest się alkoholikiem" to znaczy, że prawdopodobnie zaczął się już Twój problem alkoholowy. Jednak fazy alkoholizmu sprawiają, że nie od razu widać kiedy zaczyna się pojawiać prawdziwy problem.

Najważniejsze jednak, aby podjąć zdecydowane kroki i pomimo, że alkoholizm jest chorobą nieuleczalną, a ryzyko nawrotów wysokie – warto udać się po pomoc i poddać terapii, która nie jednemu uzależnionemu uratowała życie.

Zacznij terapię

Uzależnienie od alkoholu - kiedy zaczyna się alkoholizm?

Międzynarodowa Klasyfikacja Chorób, Urazów i Przyczyn Zgonów (International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems) ICD (do tej pory ICD-10, od 01.01.2022r. ICD-11) definiuje m.in. zaburzenia związane zużywaniem alkoholu.

Kliniczne aspekty zaburzeń związanych z używaniem substancji psychoaktywnych zaproponowane w ICD-11, związanych z alkoholem, to:

1. Nietrzeźwość.
2. Szkodliwe używanie alkohol
3. Uzależnienie od alkoholu.
4. Alkoholowy zespół abstynencyjny.
5. Delirium alkoholowe.
6. Wywołane alkoholem zaburzenie psychotyczne.
7. Wywołane alkoholem zaburzenia nastroju.
8. Wywołane alkoholem zaburzenia lękowe.
9. Wywołane alkoholem dysfunkcje seksualne.
10. Wywołane alkoholem zaburzenia snu.
11. Otępienie wywołane alkoholem.
12. Amnezja spowodowana używaniem alkoholu.
13. Pojedynczy epizod nadużycia alkoholu.

Nadmierne spożywanie alkoholu uszkadza ciało, umysł, relacje rodzinne i społeczne. Alkoholizm, jak każde uzależnienie – może zacząć się bardzo niewinnie, a stopniowo i skutecznie odbierać nie tylko radość, ale również życie. Alkoholizm przyczynia się do rozwoju wielu jednostek chorobowych oraz jest przyczyną przedwczesnej śmierci.

Alkoholizm w liczbach:

• 3 miliony zgonów rocznie – efekt szkodliwego spożywania alkoholu według danych Światowej Organizacji Zdrowia,
• 40% osób pijących miało przynajmniej jeden epizod intensywnego picia miesięcznie,
• rozpoznanie uzależnienia u WFA (wysoko funkcjonujący alkoholik; HFA-high functioning alcoholics) jest opóźnione o minimum 10–11 lat w porównaniu z t.zw. „stereotypowymi” uzależnionymi¹.

Alkohol – powody picia

Alkohol jako rodzaj substancji psychoaktywnej i uzależniającej, nasila aktywność szlaku dopaminergicznego (wydzielanie neuroprzekaźnika – dopaminy), który odgrywa istotną rolę w kontroli zachowań emocjonalnych oraz motywacji, nagrody i przyjemności.

Zgubne działanie alkoholu to pozorna obietnica lepszego samopoczucia po spożyciu, możliwość zapomnienia, odstresowania się i zrelaksowania. Alkohol, jak i pozostałe używki (narkotyki, dopalacze) – cechują się wysokim potencjałem uzależniającym.

Alkohol jest używką dostępną, a od określonego prawnie pułapu wiekowego, również substancją legalną. Wpływa na rozwój zmian neuroadaptacyjnych co sprawia, że wraz ze wzrostem spożycia rośnie tolerancja, a w sytuacji odstawienia pojawia się zespół abstynencyjny. Proces adaptacji wiąże się wyższym ryzykiem rozwoju uzależnienia.

Można śmiało stwierdzić, że osoba uzależniona zawsze znajdzie powód do picia. A akt picia nie musi wiązać się z obecnością pijącego towarzystwa. Jest to cecha zauważalna zwłaszcza w tzw. grupie osób wysokofunkcjonujących, w tym również u kobiet.

Przykładowe powody sięgania po alkohol

Jeśli słyszysz te wymówki to znak, że pojawiły się pierwsze objawy uzależnienia od alkoholu u osoby, z którą rozmawiasz.

• „Inni też piją”

Picie alkoholu w towarzystwie, dla utrzymania/podtrzymania znajomości, dla zabawy, dla poprawy humoru (zauważalne szczególnie u młodych ludzi).

• „Wypiję i zapomnę”

Alkohol staje się przyjacielem i towarzyszem w niedoli. Picie alkoholu jest odpowiedzią na: gorszy dzień, złe samopoczucie, ból głowy, na poprawę humoru, na zdenerwowanie, na nadmiar emocji, na stres, chęć odprężenia. Zgubne przeświadczenie, że alkohol nie szkodzi, staje się nawykiem i codziennością.

• „Nie jestem alkoholikiem, mogę pić”

Osoba uzależniona może uważać, że reprezentuje „odpowiedni poziom”, który nie jest charakterystyczny dla „typowego” obrazu alkoholika. Prowadzi do spożywania alkoholu w każdy możliwy sposób, z okazji braku okazji, w towarzystwie, samotnie, w tajemnicy, oficjalnie. Wymówką jest fakt, że alkohol zapewnia przyjemne doznania.

• „Piję, bo lubię”

Spożywanie trunków np. w odpowiedzi na trend i zainteresowanie tematyką (np. moda na piwo rzemieślnicze, wysokoprocentowe i luksusowe trunki), zainteresowanie tematem alkoholu w odpowiedzi na brak innych zainteresowań (picie w samotności, dla zabicia nudy). Skoncentrowanie swojego życia wokół alkoholu oraz rezygnacja z dotychczasowych pasji na rzecz mocno zakrapianych imprez.

W Polsce picie alkoholu jest zjawiskiem normalnym, na wszelkiego rodzaju imprezach towarzyskich ciężko jest odmówić spożywania alkoholu. Przez to ciężej jest zauważyć objawy alkoholizmu i przestać pić. Nawet nadal zdarza się, że alkoholik prowadzi auto pod wpływem alkoholu, zagrażając swojemu życiu i innych.

Choroba alkoholowa - pierwsze objawy uzależnienia

Pierwszym i najważniejszym krokiem w drodze po zdrowie i życie bez uzależnienia jest… jego wykonanie.

Osoba uzależniona od alkoholu musi uświadomić sobie swój problem. Alkoholizm jest chorobą, a alkoholika należy traktować jak osobę chorą.

Przykładowa ankieta umożliwiająca samodzielne sprawdzenie skłonności alkoholowych:

• Czy zdarza się wypić więcej niż zamierzałeś/aś?
• Czy przez spożywanie alkoholu popadłeś/aś w kłopoty?
• Czy z powodowy wypicia zdarza się, że nie wypełniasz obowiązków (zawodowych, prywatnych)?
• Czy z powodu picia alkoholu zdarzają się Tobie zaniki w pamięci?
• Czy z powodu picia alkoholu, straciłeś przyjaciół, bliską osobę (chłopaka, dziewczynę), znajomych?
• Czy osoby z Twojego otoczenia uważają, że spożywasz alkohol w akceptowalnych normach?

Kiedy jest się alkoholikiem, pojawia się także głód alkoholowy. Objawy zespołu abstynencyjnego są niezwykle uciążliwe. Kiedy alkohol przestaje działać, pojawia się silny ból głowy, a świat staje się przytłaczający. Dodatkowo pojawiają się wyrzuty sumienia. Negatywne emocje wynikające z abstynencji powodują, że alkoholik kolejny raz sięga po alkohol. Zaczyna się picie potajemne i picie ciągami. Osoba uzależnienia od alkoholu nie czuje, że traci kontrolę nad swoim życiem.

Jeśli samodzielne próby rozwiązania problemu nie przynoszą wymiernych skutków, a problem z utrzymaniem trzeźwości pozostaje faktem, warto poprosić o profesjonalną pomoc. Zgłoszenie się na terapię kiedy objawy alkoholizmu nie są jeszcze tak silne, zwiększa szanse na powodzenie terapii.

Zacznij terapię

Alkoholicy zgłaszający się do ośrodków leczenia uzależnień, mogą mieć za sobą kilka nieudanych prób wyjścia z nałogu. Najważniejsze, że terapeuci z Ośrodka Dezyderata podchodzą do każdego pacjenta i jego problemu w pełni indywidualnie, ponieważ każdy przypadek i potrzeby pacjenta są po prostu inne. Leczenie alkoholizmu odbywa się zarówno indywidualnie, jak i w grupach wsparcia.

Podstawowym celem przerwania kontaktu z alkoholem jest:

• ograniczenie spożycia alkoholu,
• utrzymanie życia w abstynencji,
• uczenie się życia w trzeźwości,
• usuwanie i/lub rozwiązywanie problemów osobistych (emocjonalnych, społecznych).

Problemy z piciem alkoholu - co robić?

Podstawowym problemem alkoholików jest to, że w większości zaprzeczają oni istnieniu związku pomiędzy: piciem przez nich alkoholu a problemem wynikającym z tego picia. Wymówki, szukanie zewnętrznych przyczyn picia – to alkoholowa codzienność uzależnionych i osób z ich najbliższego otoczenia.

Walka z nałogiem to przede wszystkim zaakceptowanie przez uzależnionego problemu picia. Uzależniony powinien sobie uświadomić, że powrót do zdrowia jest możliwy, jednak aby stało się to faktem, alkoholik musi zrozumieć, że:

• Alkoholizm jest chorobą przewlekłą i wymaga długotrwałego leczenia oraz rekonwalescencji;
• Alkoholizm jest źródłem nieodpowiedzialnych zachowań i przykrych konsekwencji;
• Alkoholizm sprawia ból najbliższym;
• Alkoholizm niszczy relacje;
• Alkoholizm sprawia, że uzależniony staje się inną (obcą) osobą;

Osoby z najbliższego otoczenia (jeśli trwają przy alkoholiku) są źródłem cennego wsparcia, a otrzymana z ich strony pomoc, miłość i zrozumienie, może być równie skutecznym elementem terapii. To duża zaleta podczas pracy z chorobą alkoholową.

Aby osiągnąć sukces w walce z nałogiem alkoholowym, należy podjąć zdecydowane kroki:

1. Detoksykacja

- chroniczny alkoholizm może spowodować, że samodzielne odstawienie alkoholu będzie stanowić niebezpieczeństwo dla zdrowia i życia pacjenta, dlatego detoksykacja w warunkach kontrolowanych umożliwia bezpieczne odtrucie organizmu.

2. Terapia indywidualna

- kolejnym krokiem w walce o zdrowie i życie bez nałogu, jest brak picia i odpowiednio, konsekwentnie realizowana terapia, zwłaszcza indywidualna, realizowana w ośrodku terapii uzależnień.

3. Grupa wsparcia

- społeczność osób doświadczonych w walce o życie w trzeźwości, to większa motywacja pacjenta, który rozpoczyna swoją drogę do uzdrowienia.

Zacznij terapię

¹https://oilgdansk.pl/aktualnosci/na-co-czekac-udajac-ze-wszystko-jest-ok-rzecz-o-wysokofunkcjonujacych-osobach-uzaleznionych/

Źródła

https://www.standardy.pl/newsy/id/201

http://psychiatriapolska.pl/uploads/images/PP_2_2017/169Gaebel_PsychiatrPol2017v51i2.pdf

https://www.who.int/health-topics/alcohol#tab=tab_1

https://oilgdansk.pl/aktualnosci/na-co-czekac-udajac-ze-wszystko-jest-ok-rzecz-o-wysokofunkcjonujacych-osobach-uzaleznionych/

https://www.parpa.pl/index.php/lecznictwo-odwykowe/metody-leczenia-uzaleznienia-od-alkoholu\

https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/274603/9789241565639-eng.pdf?ua=1